نمایشگر تعاملات پویایی است که در طول زمان صورت می گیرد .

نمودار فعالیت(Activity Diagram)

دیاگرام های فعالیت که شامل activity ها و state ها و transition ها می باشند در جهت تعریف

 جریان  کاری مورد استفاده قرار می گیرند . در واقع وسیله ای برای تجزیه و تحلیل کردن سطوح مختلف

می باشند . در مرحله طراحی ، این دیاگرام کمک می کند تا عملیات ها را بهتر تعریف کنیم . دیاگرام های

فعالیت در واقع تکمیل کننده دیاگرام های  همکاری و sequence می باشند که در آن ها به وضوح جریان

کاری تعریف شده است.

نمودار همکاری یا مشارکت (diagram (collaboration

در سیستم های شئ گرا کاربران احتیاج به سیستمی دارند که توسط آبجکت هایی که کنار یکدیگر کار

می کنند ساخته شود . هر آبجکت به تنهایی فقط می تواند عنصر کوچکی از تابع را مهیا کند ، اما اگر

آبجکت ها در کنار هم کار کنند ، این توانایی را پیدا می کنند که تابعی با قدرت بالا برای استفاده مردم ایجاد

کنند . به معنای دیگر آبجکت ها به یکدیگر احتیاج دارند . به این اصطلاح کار با یکدیگر ، همکاری گویند.

یک زبان که قصد به مدل در آوردن محیط عملیاتی را دارد ، باید راهی را برای ارائه این موضوع داشته

باشد . نمودار مشارکت UML ، برای این هدف طراحی شده است.

نمودار جز((component diagram

نمودار های component  یک دید فیزیکی از مدلتان را به شما نشان می دهد.دیاگرام های component  

برای مدل کردن یک دید استاتیک بر روی component های سیستم می باشد . component  ها عبارتند

از : فایل ها ، برنامه های اجرایی ، مدرک ها ، کتابخانه ها و جدول های داده ها. که این موارد در دیاگرام

component  توسط وابستگی ها و اتحاد ها لینک داده می شوند.اهداف اصلی  استفاده از دیاگرام های

component  عبارتند از :

_  مدل کردن component  های نرم افزاری فیزیکی و ارتباط بین آن ها

_  مدل کردن source code و ارتباط بین این فایل ها

_  مدل کردن ساختار نرم افزار ها

_  معین کردن فایل هایی که به صورت اجرایی در آمده اند .

دو نوع component  در نمودار وجود دارد ، component  های قابل اجرا و کتابخانه های کد.

نمودار استقرار(deployment diagram)

نمودار استقرار در UML ، معماری یک سیستم متکی به کامپیوتر را به شکل فیزیکی نشان می دهد .

این نمودار قادر به نمایش کامپیوتر و دستگاه های مرتبط با آن و نیز ارتباطاتی که این دستگاه ها با هم

دارند و نیز نرم افزاری که روی هر ماشین قرار دارد ، می باشد . هر کامپیوتر توسط یک مکعب نمایش

داده می شود و ارتباط آن نیز با کامپیوتر های دیگر توسط خطوط ارتباطی ارائه می گردند .

بسته ها(packages)

بعضی اوقات ، در می یابید که نیاز به سازمان دهی عناصر یک نمودار دارید ، به شکلی که آن ها را در

داخل یک گروه قرار دهید . به طور مثال ، گاهی اوقات می خواهید نشان دهید که تعدادی از کلاس ها یا

اجزا ، بخشی از یک زیر سیستم خاص هستند . برای انجام این عمل ، آن ها را در داخل یک بسته ،

دسته بندی کنید و توسط یک پرونده به نمایش در آورید .

یادداشت ها((notes

گاهی اتفاق می افتد که بخشی از نمودار ، توضیح روشنی از چگونگی کارکرد خود نمی دهد ، در این حالت

استفاده از یادداشت های UML توصیه می شود . برای نمایش نماد یادداشت از یک مستطیل که در گوشه

آن خم شدگی به شکل پرونده وجود دارد استفاده می شود . داخل مستطیل متن توضیحی اضافه می شود .

کلیشه ها((stereotypes

UML جهت حفظ پویایی خود و به منظور توسعه از مفهومی به نام کلیشه استفاده می کند . وقتی سیستمی

را طراحی می کنید ، ممکن است نیاز به تغییراتی در حال حاضر و یا در آینده داشته باشد . کلیشه ها این

امکان را فراهم می آورند تا شما عناصر موجود UML را تبدیل به نوع جدیدی نمایید ، مثل این است که

یک دست کت و شلوار خریده باشید و ان را به خیاط بدهید تا آن را به اندازه شما در آورد . کلیشه ها را

نوعی تغییر در نظر بگیرید . برای نمایش آن از یک جفت پرانتز باز و بسته استفاده می شود ، ضمن آنکه

باید برای کلیشه ها نامی اختیار کنید .

آزمون

1-   چرا لازم است که انواع نمودار ها را در یک مدل از یک سیستم داشته باشیم؟

2- کدام نمودار یک دید ایستا از  سیستم می دهد؟

3- کدام نمودار یک دید پویا از سیستم ارائه می کند(یعنی ، نشان بدهد که تغییرات در طول زمان صورت

می گیرند)؟

4- سه دلیل از دلایل استفاده از UML را بگویید.

جواب آزمون

1)   زیرا هر سیستم دارای استفاده کنند گان مختلفی است . هر نوع نمودار UML یک یا چند استفاده کننده

را مورد خطاب قرار می دهد.

2)   این نمودار ها دید ایستا از سیستم را ارائه می دهند : کلاس ، شئ ، جز و استقرار

3)   این نمودار ها دید پویا از سیستم را ارائه می دهند : مورد کاربر ، حالت ، توالی ، فعالیت و همکاری.

4)   _  تبدیل به یک استاندارد صنعتی شده است.

_  هماهنگ کردن و یکی کردن نویسندگان در یک یادداشت سازی

_  می تواند در محدوده های مشخص توسعه داده شود.

_  توسط فرآیند توسعه نرم افزاری حمایت می شود.

منابع :

·        مرجع کامل UML  ،  نویسنده : Michael Boggs - Wendy Boggs ، ترجمه : مهرداد توانا - عاطفه شیجونی

انتشارات موسسه فرهنگی هنری نقش سیمرغ

·        کتاب آموزشی UML  (ترجمه کامل UML سری شومز) ، ترجمه : مهرداد سلامی - حامد شایان

    موسسه انتشاراتی فرهنگی فکر خلاق (نوین) – امید انقلاب

·        مهندسی نرم افزار با بهره گیری از UML  ،  مولف و مترجم : امیر مهدی هدایت فر

     موسسه فرهنگی هنری دیبا گران تهران

مختار خان